Powstanie Warszawskie

  

Budynek PKO Ludna 9


Budynek PKO ul. Ludna 9 – kwatera Batalionu „Parasol” (razem z sanitariatem i dowództwem) od 5 do 17 września. W tym czasie Batalion dysponował siłą bojową kompanii. Po ataku niemieckim przeprowadzonym od gazowni do budynku PKO wycofano I. pluton.

14 września budynek był wielokrotnie bombardowany w godzinach rannych, po czym nastąpiły dwa ataki. Obydwa odparto 15 września. Odpierano kolejne ataki, przy czym budynek PKO stał się bardzo ważnym (bo ostatnim po utracie Ludnej 7, 7a, 5, 5a) bastionem obrony północnej części przyczółka.

17 września na budynek ruszył atak czołgów, wsparty piechotą. Natarcie zostało odparte, ale jeszcze tego samego dnia Niemcy przeprowadzili atak z zaskoczenia, który zmusił ostatni znajdujący się tam patrol „Parasola” do wycofania się do budynku Okrąg 2.

 

Dom mieszkalny Pocztowej Kasy Oszczędności Ludna 9 widziany od strony wschodniej. Do dziś w budynku od strony ul. Ludnej znajduje się wyraźny ubytek struktury... </br>(Fotografia ze zbiorów Archiwum Państwowego m.st. Warszawy)Dom mieszkalny Pocztowej Kasy Oszczędności Ludna 9 widziany od strony wschodniej. Widoczna po prawej ściana frontowa w wyniku ostrzału zawaliła się i po wojnie nie została już odbudowana. Do dziś w budynku od strony ul. Ludnej znajduje się wyraźny ubytek struktury…

(Fotografia ze zbiorów Archiwum Państwowego m.st. Warszawy)

 

Relacja Tadeusza Foppa ps. „Tadeusz”, I pluton, 1. kompania:

„Kilka czołgów zawzięcie wali w parter. Część budynku, front od mostu Poniatowskiego zawala się. Obchodzę posterunki na dole. Niemcy przypuszczają atak.

Walę do nich z okna parterowego. […] Niemcy wdarli się. Pomimo to każę chłopcom trwać na posterunku. „Jolę II” wysyłam na górę. Rzucają w nią granatami.

Jest ogłuszona. Słychać łażących na parterze Niemców. Biegnie ich więcej. „Jolę” do tyłu po wiadomości. Rozkaz cofania. […] Zajmujemy budynki na [ulicy] Okrąg.

Budujemy barykadę. Umacniamy okna i przejścia. […] „Jola II” cały czas przy mnie. Miłe stworzonko”.

Danuta Kaczyńska, „Dziewczęta z Parasola”, Warszawa 1993, str. 302-303