Biogramy

  

Adam Borys


Adam Borys pseudonim „Pług”, dowódca „Parasola”.

Adam Borys ps. "Pług" dowódca Batalionu ParasolAdam Borys urodził się 10 grudnia 1909 roku w Niechanowie, na Ziemi Poznańskiej. Gimnazjum ukończył w Gnieźnie, a studia wyższe na wydziale rolniczo- leśnym Uniwersytetu Poznańskiego.

Szlak żołnierski Adama Borysa w okresie II Wojny Światowej był trudny i skomplikowany. Kartę mobilizacyjną otrzymał 30 sierpnia 1939 roku, z przydziałem do 17 Pułku Artylerii Lekkiej. W kampanii wrześniowej jednostka ta brała niewielki udział. Pod naporem wojsk niemieckich wycofała się w stronę granicy polsko- węgierskiej, przekraczając ją 26 września 1939 roku. Na Węgrzech została internowana.

Z obozu węgierskiego por. Adam Borys przedostał się do Francji. W formowanej tam 3. Polskiej Dywizji otrzymał przydział do 3. Pułku Artylerii Lekkiej. Po krótkotrwałych walkach osłonowych oddziałów armii francuskiej przedarł się ku wybrzeżom Atlantyku. Stąd statkiem przepłynął do Anglii. Po ponad dwuletnim okresie służby w Polskich Siłach Zbrojnych na terenie Wielkiej Brytanii zgłosił się ochotniczo na lot do okupowanego kraju. Został wszechstronnie przeszkolony w zakresie dywersji na zapleczu wroga oraz spadochroniarstwa, awansując jednocześnie na stopień kapitana. W nocy z 1 na 2 października 1942 roku wylądował na placówce „Bór”, kilkanaście kilometrów od Garwolina.

W Warszawie kpt. Borysowi, występującemu pod pseudonimami „Pług” i „Bryl”, powierzono funkcję drugiego zastępcy dowódcy oddziału dywersyjnego o kryptonimie „Motor 30”. Uczestniczący jako obserwator w kilku akcjach dywersyjnych, kpt. „Plug” zetknął się z zespołami Grup Szturmowych („GS”) konspiracyjnego harcerstwa, tzw. „Szarych Szeregów”, których morale i dyscyplinę wysoko ocenił. Gdy mu powierzono zorganizowanie nowej jednostki dywersyjnej, zwrócił się do władz harcerstwa o zgodę na oddelegowanie pod jego komendę 60 harcerzy, posiadających już kilkumiesięczny staż konspiracyjno-sabotażowy. Utworzył z nich Kompanię „AGAT”.

Sukcesy bojowe odniesione przez oddział „Agat”- „Pegaz”- „Parasol”, w okresie okupacji oraz Powstania Warszawskiego, są w dominującej mierze zasługą Adama Borysa „Pługa”.

Po upadku Powstania, w którym został ciężko ranny, dostał się do niewoli niemieckiej. Po zakończeniu II Wojny Światowej powrócił do kraju, w którym był represjonowany i więziony. Po roku 1957 włączył się aktywnie w nurt życia gospodarczego kraju, pełniąc funkcje kierownicze na eksponowanych stanowiskach. Zmarł nagle 28 sierpnia 1986 roku. Był kawalerem orderów Virtuti Militari i Polonia Restituta; odznaczony był też licznymi odznaczeniami  polskimi i brytyjskimi. W roku 1981 przyznano mu stopień podpułkownika.